بهترین دارو و مکمل‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن کدامند؟

بهترین مکمل‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن کدامند؟

انتخاب موثرترین داروها و مکمل‌های تقویت‌کننده ایمنی بیش از هر چیز به نیاز بدن شما بستگی دارد. این محصولات زمانی بیشترین اثر را دارند که بدن با کمبود ویتامین‌ها یا مواد معدنی روبه‌رو باشد و مصرف دارو یا مکمل بتواند این کمبودها را به‌درستی جبران کند.

طیف گسترده‌‌ای از انواع مکمل‌ها و محصولات در بازار موجود است که ادعای تقویت سیستم ایمنی را دارند. اما برای تقویت موثر سلول‌های سیستم ایمنی، لازم است مکمل مناسب را انتخاب کنید. در ادامه، به بررسی اختصاصی انواع مکمل‌ها و مواد غذایی سرشار از ماده موثره آن‌ها می‌پردازیم.

ویتامین A

ویتامین A از گلبول‌های سفید حمایت می‌کند و به تقویت غشاهای مخاطی کمک می‌کند. این غشاها لایه‌های محافظی هستند که در روده‌ها، ریه‌ها و دستگاه ادراری قرار دارند و مانع ورود ذرات خارجی به بدن می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد که این ویتامین با محافظت از بدن در برابر عفونت‌های احتمالی، به حفظ عملکرد مطلوب سیستم ایمنی بدن کمک می‌‌کند.

منابع طبیعی سرشار از ویتامین A شامل موارد زیر هستند:

• شیر و ماست
• تخم‌ مرغ
• ماهی‌های چرب مانند سالمون و خال‌مخالی
• سبزیجاتی مانند سیب‌ زمینی شیرین، هویج، اسفناج و کلم‌ بروکلی

ویتامین‌های B کمپلکس

ویتامین‌‌های گروه B یا همان ویتامین‌های B کمپلکس، برای عملکرد صحیح و سالم سیستم ایمنی ضروری هستند. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد بسیاری از بزرگسالان دچار کمبود این ویتامین‌‌ها بوده و این موضوع می‌‌تواند تاثیری منفی بر سلامت ایمنی بدن داشته باشد.

• ویتامین B1 یا تیامین به‌عنوان یک تسهیل‌گر در واکنش‌‌هایی که موجب تولید انرژی در بدن می‌‌شوند نقش دارد. این ویتامین در انتقال پیام‌های عصبی و همچنین حفظ و ترمیم غلاف میلین که پوشش سلول‌های عصبی است نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.
• ویتامین B2 یا ریبوفلاوین در بهبود عملکرد سلول‌های سیستم ایمنی بدن نقش داشته و در بهبود پاسخ ایمنی بدن موثر است.
• ویتامین B3 یا نیکوتین‌آمید مانند ویتامین B2 با تنظیم برخی سیگنال‌های بین‌سلولی، به بهبود عملکرد سلول‌های سیستم ایمنی کمک می‌کند.
• ویتامین B6 در سیستم ایمنی تطبیقی نقش مهمی دارد؛ این ویتامین موجب بلوغ سلول‌های لنفوسیت می‌شود و به تولید آنتی‌بادی و عملکرد بهتر گلبول‌های سفید کمک می‌کند.
• ویتامین B9 یا فولیک‌اسید برای تولید سلول‌های خونی و عملکرد صحیح مغز استخوان ضروری است و علاوه بر آن در فرایند تولید انرژی در بدن نیز نقش دارد.
• ویتامین B12 در تقسیم و رشد سلول‌های سیستم ایمنی اثرگذار است.

ویتامین C

ویتامین C شاید شناخته‌‌شده‌‌ترین مکمل برای محافظت در برابر عفونت‌ها باشد و نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی ایفا می‌کند.
این ویتامین عملکرد انواع مختلفی از سلول‌های ایمنی را تقویت کرده و توانایی آن‌‌ها را برای مقابله با عفونت افزایش می‌‌دهد. همچنین ممکن است به موارد زیر کمک کند:

• تسهیل مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلولی با حذف سلول‌های پیر و جایگزینی آن‌ها با سلول‌های جدید
• عمل کردن به‌ عنوان یک آنتی‌ اکسیدان و محافظت در برابر استرس اکسیداتیو
• کاهش مدت و شدت عفونت‌های تنفسی فوقانی از جمله سرماخوردگی

علاوه بر این، درمان با ویتامین C تزریقی با دوز بالا ممکن است علائم افراد دچار عفونت‌های شدید مانند سندرم زجر تنفسی حاد ناشی از عفونت‌های ویروسی را بهبود دهد.

حد بالای مجاز دریافت روزانه ویتامین C حدود ۲۰۰۰ میلی‌گرم بوده و معمولا دوز مکمل‌‌های روزانه بین ۲۵۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم متغیر است.

ویتامین D

ویتامین D یک ماده مغذی محلول در چربی است که برای سلامت و عملکرد درست سیستم ایمنی ضروری محسوب می‌شود.

این ویتامین با تقویت توانایی سلول‌های سیستم ایمنی به بدن کمک می‌‌کند تا با عوامل بیماری‌‌زا مقابله کند، التهاب را کاهش دهد و پاسخ ایمنی را بهبود ببخشد.

کمبود ویتامین D در بسیاری از افراد به‌ویژه در کشور ما شایع است و این کمبود می‌‌تواند عملکرد سیستم ایمنی را تحت‌ تاثیر قرار دهد.

کمبود ویتامین D ممکن است با افزایش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها همراه باشد:

• پوکی استخوان
• برخی انواع سرطان
• دیابت نوع ۲
• بیماری‌های قلبی عروقی
• افسردگی

پژوهش‌های اخیر نشان می‌‌دهند که مصرف مکمل ویتامین D می‌‌تواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک بسزایی کند. به‌‌طور مثال، دیده شده است که مصرف این مکمل با کاهش قابل‌ توجه خطر عفونت‌‌های تنفسی همراه بوده است.

ویتامین E

ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان قدرتمند است که به بدن کمک می‌کند تا با عفونت‌ها مقابله کند. تحقیقات نشان می‌دهد که ویتامین E یکی از موثرترین مواد مغذی برای عملکرد سیستم ایمنی محسوب می‌شود، زیرا به حفظ عملکرد مطلوب سلول‌های T کمک می‌کند.

به‌طور کلی توصیه می‌شود که به جای مکمل، از غذاهای غنی از ویتامین E استفاده کنید، مانند:

• تخمه آفتابگردان
• بادام
• بروکلی
• آووکادو

زینک (روی)

زینک یا روی یک ماده معدنی است که معمولا به مکمل‌ها و سایر محصولات مرتبط با سلامت اضافه می‌شود.

این ماده برای عملکرد سیستم ایمنی ضروری است، زیرا به موارد زیر کمک می‌ کند:

• رشد و ارتباط سلول‌های ایمنی
• کاهش التهاب
• محافظت از سدهای بافتی بدن
• جلوگیری از ورود عوامل بیماری‌زا

کمبود روی که بسیار شایع است، می‌تواند توان سیستم ایمنی را برای عملکرد صحیح کاهش داده و در نتیجه خطر ابتلا به عفونت و بیماری‌هایی مانند ذات‌الریه را افزایش دهد. حدود ۲ میلیارد نفر در سراسر جهان و تا ۳۰٪ از سالمندان دچار کمبود این ماده هستند.

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف مکمل روی می‌تواند برای افراد بیمار مفید باشد؛ برای مثال، ممکن است مدت زمان سرماخوردگی را کوتاه کند.

نکته مهم: مصرف طولانی‌‌مدت روی برای بزرگسالان سالم معمولا بی‌‌خطر است، به شرط آنکه دوز روزانه از ۴۰ میلی‌‌گرم بیشتر نشود. دوزهای بیش از حد می‌توانند در جذب مس و آهن اختلال ایجاد کنند که این موضوع خود می‌تواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.

برای آشنایی با نشانه‌های اصلی و ویژگی‌های ویروس آنفلوانزا نوع A می‌توانید مطلب زیر را بخوانید:

سلنیوم

سلنیوم نقشی دوگانه‌ در حفظ سلامت شما دارد. این ماده نه‌ تنها سیستم ایمنی را هنگام مواجهه با تهدید فعال می‌کند، بلکه به آن نشان می‌دهد که چه زمانی باید فعالیتش را کاهش دهد.

این ویژگی باعث می‌شود سیستم ایمنی از واکنش بیش از حد جلوگیری کند و شما را در برابر التهاب مزمن و بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید، بیماری کرون و پسوریازیس محافظت کند.

پژوهش‌‌های اخیر نشان داده‌‌اند که مصرف مکمل سلنیوم ممکن است دفاع ضدویروسی را در برابر انواع مختلف آنفلوآنزا از جمله سویه‌های H1N1 و H9N2 تقویت کند.

منابع سرشار از سلنیوم شامل موارد زیر هستند:

• آجیل برزیلی
• تن ماهی
• هالیبوت
• پنیر کاتیج

آقطی سیاه (Elderberry)

تمشک یا آقطی سیاه (Sambucus nigra) که از گذشته برای درمان عفونت‌ها استفاده می‌شده، امروزه به‌عنوان یک مکمل تقویت‌‌کننده سیستم ایمنی مورد بررسی قرار گرفته است.

مطالعات حیوانی نشان می‌‌دهند که عصاره آقطی سیاه ممکن است در برابر عوامل ایجادکننده عفونت‌های تنفسی فوقانی و سویه‌های ویروس آنفولانزا پتانسیل ضدویروسی داشته باشد.

نکته مهم: توجه داشته باشید که میوه آقطی سیاه به‌صورت خام قابل مصرف نیست و باید حتما قبل از خوردن پخته شود. زیرا ترکیبی به نام سامبونایگرین در آن وجود دارد که در حالت خام می‌تواند در بدن به سیانید تبدیل شده و باعث مسمومیت شود.

قبل از مصرف مکمل‌های آقطی سیاه، با پزشک خود مشورت کنید. این مکمل‌ها معمولا به صورت مایع یا کپسول عرضه می‌شوند.

آستراگالوس یا گون (Astragalus)

گیاه آستراگالوس یکی از گیاهان رایج در طب سنتی چینی است. مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که عصاره این گیاه ممکن است پاسخ‌های مرتبط با سیستم ایمنی را به‌طور قابل‌ توجهی بهبود بخشد.

سیر

سیر یکی از شناخته‌شده‌ترین سبزی‌ها با کاربردی فراوان در آشپزی است و به شکل مکمل غذایی در قالب ژل، کپسول، قرص و مایع نیز عرضه می‌‌شود.

تحقیقات انجام شده روی سیر عمدتا بر بررسی اثر آن برای کاهش فشار خون و سطح کلسترول متمرکز بوده اما این سبزی ممکن است خاصیت ضد ویروسی و ضد قارچی نیز داشته باشد.

همچنین، برخی مطالعات نشان می‌دهند که سیر می‌تواند اثرات آنتی‌اکسیدانی داشته و بر عملکرد سلول‌های ایمنی موثر واقع شود.

آندروگرافیس (Andrographis)

گیاه حاوی آندروگرافولید می‌تواند علیه چندین ویروس ایجادکننده بیماری‌های تنفسی اثرات ضدویروسی داشته باشد. این ترکیب با تحریک انواع مختلفی از سلول‌های سیستم ایمنی عمل می‌کند.

شیرین‌بیان

ریشه شیرین‌‌بیان حاوی ترکیبات متعددی از جمله گلیسیریزین است که می‌تواند به محافظت در برابر عفونت‌‌های ویروسی کمک کند.

پژوهش‌‌ها نشان می‌دهند که گلیسیریزین دارای خواص ضدالتهابی، آنتی‌ اکسیدانی و تقویت‌‌کننده سیستم ایمنی بوده و می‌‌تواند در برابر چندین عامل بیماری نقش محافظتی داشته باشد، از جمله:

• ویروس‌های هپاتیت A، B و C
• ویروس وزیکولار استوماتیت
• ویروس هرپس سیمپلکس
• آنفولانزا نوع A
• کرونا ویروس‌های مرتبط با سندرم تنفسی (SARS-CoV)
• ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)
• ویروس واکسینیا
• آربوویروس‌ها

برای آشنایی با برخی فواید کمتر شناخته‌شده شیرین‌بیان می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

پلارگونیوم سیدوئیدز (Pelargonium sidoides)

برخی پژوهش‌های انسانی نشان می‌دهند که عصاره این نوع از شمعدانی آفریقایی می‌تواند به کاهش علائم عفونت‌های حاد ویروسی دستگاه تنفسی از جمله سرماخوردگی و برونشیت کمک کند. با این حال، نتایج مطالعات یکسان نبوده و برای رسیدن به نتیجه قطعی، تحقیقات بیشتری لازم است.

کورکومین (Curcumin)

کورکومین، ترکیب فعال اصلی در زردچوبه، دارای خواص ضدالتهابی بسیار قوی است. مطالعات حیوانی نشان می‌دهند که این ماده ممکن است به بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک کند.

سرخارگل یا اکیناسه (Echinacea)

اکیناسه یک دسته از گیاهان متعلق به خانواده کاسنی‌ها است.

برخی گونه‌‌های این گیاه نشان داده‌اند که می‌‌توانند سلامت سیستم ایمنی را بهبود بخشیده و در برابر عفونت‌‌های دستگاه تنفسی فوقانی اثر محافظتی داشته باشند. هرچند نتایج پژوهش‌ها در این زمینه یکسان و قطعی نیست.

آیا باید برای تقویت سیستم ایمنی، مکمل‌های ویتامین مصرف کنم؟

الزاما خیر. همان‌طور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، اگرچه مکمل‌های ویتامینی می‌توانند کمبودهای تغذیه‌ای را تا حدی جبران کنند، اما بهترین راه تامین مواد مغذی ضروری بدن، دریافت آن‌ها از طریق منابع طبیعی غذایی است.

در واقعیت، بدن شما زمانی ویتامین‌ها و مواد معدنی را بهتر جذب و استفاده می‌کند که آن را از غذا دریافت کند، نه از طریق مکمل‌ها.

علاوه بر این موضوع، مکمل‌ها معمولا تحت نظارت سازمانهای رسمی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا نیستند. باید در نظر داشت که برخی از این مکمل‌ها ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند، به‌ویژه اگر قبل از جراحی یا همراه با داروهای دیگر مصرف شوند.

همچنین، اگر دچار برخی مشکلات سلامتی باشید، مصرف برخی مکمل‌ها می‌توانند دردسرساز شوند. اثرات بسیاری از مکمل‌ها نیز در کودکان، زنان باردار و گروه‌های خاص دیگر به‌طور کامل بررسی نشده‌ است.

به همین دلیل، توصیه می‌‌کنیم که برای تقویت سیستم ایمنی، ویتامین‌ها و مواد معدنی را تا حد امکان از رژیم غذایی دریافت کنید، نه از طریق مکمل‌ها.

آیا مکمل‌های تقویت سیستم ایمنی واقعا اثر دارند؟

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که برخی مکمل‌ها مانند ویتامین D ممکن است به تقویت سیستم ایمنی کمک کنند. با این حال، هنوز در رابطه با بسیاری از مکمل‌ها به تحقیقات بیشتری نیاز است. پیش از شروع هر مکمل جدید، با پزشک خود مشورت کنید.

برای تقویت سیستم ایمنی بدن چه قرصی بخوریم؟

نیاز شما به تقویت سیستم ایمنی کاملا به شرایط بدنی و وضعیت سلامت فردی‌تان بستگی دارد. بنابراین بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید تا کمبود احتمالی ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن مشخص شود. سپس بر اساس توصیه او می‌توانید مناسب‌ترین مکمل‌ها را تهیه و مصرف کنید.

ایمیونیس

ایمیونِیس اورجینال (Immunace Original) از برند ویتابیوتیکس یک مکمل غذایی توصیه‌‌شده است که برای فراهم کردن حمایت تغذیه‌ای پیشرفته در تمام طول سال طراحی شده است.

این محصول ادعا می‌کند که سیستم ایمنی را در سطح بالایی حفظ کرده و به شما کمک می‌کند سالم بمانید و در برابر بیماری‌ها و عفونت‌ها بهتر مقاومت کنید.

این مکمل حاوی ویتامین D، روی و سلنیوم است که به عملکرد طبیعی سیستم ایمنی کمک می‌کنند. همچنین یک مولتی‌ ویتامین پیشرفته محسوب می‌شود که شامل بیوفلاونوئیدها، آمینواسیدها و ویتامین‌های B، C و E است؛ ترکیباتی که به محافظت از سلول‌ها در برابر استرس اکسیداتیو ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک کرده و از تشکیل طبیعی خون حمایت می‌کنند.

سوپر ایمیون-سی

سوپر ایمیون-سی یک مکمل تقویتی است که با هدف حمایت از سیستم ایمنی، محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو و بهبود سلامت عمومی بدن طراحی شده است.

• این محصول حاوی ویتامین C برای تقویت کلاژن‌‌سازی، بهبود زخم‌ها، کاهش جای زخم و افزایش انرژی پس از ورزش است.
• روی موجود در آن از عملکرد سالم سیستم ایمنی، بهبود حس چشایی و بویایی و محافظت آنتی‌اکسیدانی سلول‌‌ها حمایت می‌کند.
• همچنین ویتامین D موجود در آن به تنظیم خلق‌وخو، حفاظت از قلب و عضلات، بهبود حافظه و عملکرد ریه‌ها کمک می‌کند.
• ترکیب آنتی‌ اکسیدانی عصاره تمشک سیاه و اکیناسه نیز باعث تقویت ایمنی، کاهش علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا، کاهش التهاب و بازتوانی سریع انرژی می‌شود.

مصرف این مکمل می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی، حفظ سلامت پوست، کاهش خستگی و بازیابی سریع پس از بیماری یا ورزش کمک کند.

قوی‌ترین تقویت‌کننده سیستم ایمنی چیست؟

هیچ مکملی وجود ندارد که به‌ تنهایی قوی‌‌ترین تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن باشد. بهترین روش این است که برنامه تغذیه‌ای سالمی را دنبال کنید تا نیازمند دریافت نواقص خود از مکمل‌ها نباشید.

برای آشنایی با مؤثرترین داروها و آنتی‌بیوتیک‌های مورد استفاده در درمان گلودرد، می‌توانید مطلب زیر را مطالعه کنید:

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

مصرف مکمل‌ها در دوزهای معمول خطری ندارد. البته در ارتباط با مکمل‌های گیاهی ناشناخته باید همیشه با پزشک خود مشورت کنید، چرا که مصرف بدون ملاحظه آن‎ها می‌تواند خطرآفرین باشد.

در صورتی که دوز بالاتری از حد مجاز نوشته‌شده روی بسته‌بندی مکمل‌ها را مصرف کرده‌اید حتما به پزشک مراجعه کنید.

توصیه‌ای از تیم دارو دات کام به شما

بسیاری از مکمل‌های موجود در بازار، مانند روی و ویتامین‌های C و D، ممکن است بتوانند به بهبود سلامت سیستم ایمنی شما کمک کنند. با این حال، همیشه در نظر داشته باشید که این مکمل‌‌ها تنها می‌‌توانند مزایای محدودی داشته باشند و جایگزین یک رژیم غذایی سالم و سبک زندگی مناسب نیستند.

اگر تصمیم به استفاده از مکمل گرفتید، ابتدا با یک متخصص سلامت مشورت کنید، زیرا برخی مکمل‌ها ممکن است با داروها تداخل داشته یا برای برخی افراد مناسب نباشند.